عمل صالح از نظر قران و احادیث چیست؟

عمل صالح از نظر قران و احادیث چیست؟

 می توان گفت : عمل صالح عملى است که روى میزان عقل و منطق و قانون شرع باشد . از شائبه ریا و عجب و پیروى هوى و هوس و از هر گونه کاستی خالى باشد. نزد عقلا پسندیده و لایق مقام عبودیت و پیشگاه حضرت احدیت باشد. علامه طباطبائی می گوید: صلاحیت عمل هر چند در قرآن کریم بیان نشده که چیست؛ اما آثارى که براى آن ذکر کرده، معناى آن را روشن می سازد. از جمله آثارى که براى آن معرفى کرده، این است که عمل صالح عملى است که برای به دست آوردن رضای خدا انجام شود. در این باره فرموده: «صَبَرُوا ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ، به منظور به دست آوردن رضایت پروردگارشان صبر کردند» (1) «وَ ما تُنْفِقُونَ إِلَّا ابْتِغاءَ وَجْهِ اللَّهِ، و انفاق نمى‏کنید مگر به خاطر خدا»(2) اثر دیگر آن که شایستگی قبول شدن در درگاه خدا را داشته و موجب پاداش گردد: «ثَوابُ اللَّهِ خَیْرٌ لِمَنْ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً ؛ثواب خدا بهتر است براى کسى که ایمان آورد و عمل صالح کند». (3) اثر دیگرش این است که عمل صالح کلمه طیب(اعتقاد پاک و خالص) را به سوى خدا بالا مى‏برد: «إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ، وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ، کلمه طیب به سوى او صعود مى‏کند، و عمل صالح آن را در صعود مدد مى‏دهد» (4) عمل صالح‏ عملی است که روح اخلاص در آن دمیده شده باشد. اگر اخلاص باشد و کارمطابق دستور عقل و شرع و فطرت، فقط برای جلب رضای خدا انجام شود، صالح به شمار آمده و فوق العاده پر ارزش خواهد بود و گر نه فاقد ارزش است. عمل صالح مفهوم وسیع و گسترده ای دارد، به گونه ای که تمام فعالیّت های مثبت و مفید و سازنده را در همة زمینه های علمی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، و مانند آن، شامل می شود. قرآن می فرماید : "... و لکنَّ البَّر مَنْ آمِن بالله و الْیومِ الاخر و الملائکه و الکتاب و النبیینَ و اَتَی المالَ علی حُبه ذوی القُربی و الیتامی و المساکین وابْن السَّبیل و السّائلین و فی الرّقاب و اَقام الصلوه و اتی الزّکوه و المُوفونَ بعَهدِهِم اِذا عاهَدوا والصابرین فی البأساء و الضّراء حینَ البأسْ اُولئک الذین صَدَقوا و اُولئک هُمُ المُتّقُون؛... نیکوکار کسانی هستند که به خدا و روز رستاخیز و فرشتگان و کتاب آسمانی و پیامبران ایمان آورده اند، مال خود را با وجود علاقه ای که به آن دارند، به خویشان و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه و سائلان و بردگان انفاق می کنند، نماز را بر پا می دارند، زکات را می پردازند، به عهد خود، به هنگامی که عهد بستند، وفا می کنند. در برابر محرومیت ها و بیماری ها و در میدان جنگ، استقامات به خرج می دهند، این ها کسانی هستند که راست می گویند (گفتار و رفتار و اعتقادشان با هم هماهنگ است. اینان پرهیزگاران هستند.) (5) بنابر این عمل صالح دو نشانه دارد: 1.مطابق دستور عقل، شرع و فطرت باشد. پس تمام کارهایی که از نظر شرع و عقل و فطرت پسندیده اند ، در بر می گیرد. 2. برای رضای خدا و اجابت دستور او باشد . انگیزه خدایی دوم پایه عمل صالح است. ممکن است عملی مطابق دستور شرع و عقل و فطرت باشد، ولی انجام دهنده به خاطر انگیزه شیطانی و غیر خدایی آن را انجام دهد. در این صورت عمل صالح نیست و خدا آن را نپذیرفته و بدان پاداش نمی دهد بلکه بر عکس سبب عذاب خواهد بود. کسی که می خواهد محبوب خدا شود، اول باید باور و اعتقاد و بیبنش خود را قرآنی کند . بعد مطابق باور و بینش قرآنی و برای جلب رضای خدا و رسیدن به بندگی ، طبق دستور عقل و شرع عمل کند. اما اگر مصداق و موارد عمل صالح منظور شما باشد بررسی گسترده ای لازم دارد که از وظایف این مرکز خارج است می توانید با جستجوی این اصطلاح در کتب حدیث و استفاده از نرم افزار جامع احادیث شیعه به آنها برسید پی نوشت ها: 1 . رعد(13) آیه 22.رجوع شود . علامه طباطبائی . سید محمد حسین . المیزان . انتشارات اسلامیه . 1 ص303 2. بقره(2) آیه 272. 3 . قصص(28) آیه 80. 4 . فاطر(35) آیه 10. 5. بقره،آیه 177.